In 2023 zijn 124.280 mensen overleden. Van de overledenen is 68,4 procent gecremeerd. In 2022 ging het nog om 67,3 procent. Het aantal mensen dat kiest voor een crematie, stijgt al jaren.
Een crematie is goedkoper dan een begrafenis. Daarnaast willen steeds meer mensen hun nabestaanden niet opzadelen met een onderhoudsverplichting. Een graf moet onderhouden worden en een verlenging van het grafrecht met 10 jaar kost ruim € 800.
Ook wordt steeds vaker gekozen voor een stille crematie, ook wel een technische crematie genoemd. Dat is een crematie zonder plechtigheid en zonder koffie en cake. Slechts een handjevol mensen is aanwezig. Het afscheid vindt plaats tijdens een feest voor de terminaal zieke of bij het sterfbed. Stille crematies kunnen als doel hebben: geldbesparing of rust en stilte voor de overledene. Het kan ook gaan om verzet tegen de commercialisering van de dood. Zanger Jan Rot (64 jaar) en muzikant David Bowie (69 jaar) wilden zo’n stil afscheid. In de coronaperiode hebben veel mensen noodgedwongen voor een stille crematie gekozen.
Een stille crematie kun je egoïstisch van de overledene vinden, omdat die zijn of haar nabestaanden de mogelijkheid ontneemt om hem of haar de laatste eer te bewijzen en om samen te rouwen en elkaar te steunen in de verwerking van het verdriet. Zo heeft mijn dierbare oudste broer Henri Castermans ook gekozen voor een stille crematie waarbij alleen zijn partner en een kantoorgenoot (Kenneth Sulkers) aanwezig mochten zijn en zij pas een week na dato zijn overlijden bekend mochten maken. Deze casus heb ik aan meerdere uitvaartondernemers voorgelegd, maar zo’n stille uitvaart hadden ze nog nooit meegemaakt. Toen Henri deze wereld ging verlaten, heeft hij zelfs zijn 4 broers niet goedendaggezegd met een knuffel en 3 zoenen, noch heeft hij hun de mogelijkheid geboden om hem goedendag te zeggen met een knuffel en 3 zoenen of hem de laatste eer te bewijzen. Daarmee heeft hij mij – en naar ik aanneem ook mijn 3 broers – met kwellende vragen (waarop hij het antwoord waarschijnlijk mee zijn graf in heeft genomen) en extra verdriet achtergelaten. Ook zijn partner heeft nagelaten om die 4 broers op een correcte en tactische wijze mee te delen dat Henri na het stoppen met de chemotherapie nog maar een paar maanden te leven had, hetgeen van een ontstellend gebrek aan savoir-vivre getuigt en ten enenmale onvergeeflijk is; met deze partner, die bovendien ooit naar Henri heeft geslagen* (als ik daarbij was geweest, had ik lossehandjes het ziekenhuis c.q. het mortuarium in geschopt en geslagen), wil ik dan ook nooit meer iets te maken hebben, hoewel ik Henri een goed, hartelijk en fantastisch mens vond, hem hogelijk waardeerde en hem ook na zijn betreurenswaardig overlijden graag ter wille ben.**
* Uit ervaring weet ik hoe vernederend het is als iemand de onschendbaarheid van je lichaam (lichamelijke integriteit) niet respecteert. Ik heb maar een paar keer meegemaakt dat iemand zijn poten niet kon thuishouden en dat is alweer lang geleden, maar ik kan me dat nog heel goed herinneren. Zo heeft me ooit een oom onverwacht aangevallen omdat ik iets zei wat hem niet zinde. Hij sprong op uit zijn stoel, rende op me af, spuugde in zijn vuisten en gaf me onverwacht een vuiststoot tegen mijn kin en mishandelde me. Ik was 16 en deed toen al een jaar of vier aan judo en karate en kon zelfs zwartebanders goed partij geven, maar ik deed niets. Als 16-jarige kijk je tegen een oom op die ongeveer 30 jaar ouder is, en daarom ga je die niet slaan en schoppen, maar als ik had gewild, had ik deze ordinaire straatvechter in een mum van tijd tegen de vlakte geschopt en geslagen. Nu betreur ik het dat ik dit niet gedaan heb en de dag erna niet naar de politie ben gestapt om aangifte tegen hem te doen wegens mishandeling. Tegenwoordig staat daar een boete op van € 400. Fight with no mercy, with mercy do not fight.
** Aaaaach, en lossehandjes mist Henri nu toch zo! En in de rouwbrief, die deze buitengewoon stijlvolle partner mij als enige van de 4 broers van Henri in eerste instantie doelbewust niet heeft toegestuurd, schrijft lossehandjes ‘met grote droefheid’ en ‘het intens verdrietige overlijden van Henri’. Nou, als je iemand niet aan kanker wilt kwijtraken, moet je met die persoon niet 27 jaar gaan paffen!! Zelfs nadat Henri de diagnose kanker had gekregen, heeft deze buitengewoon verstandige partner nog 9 jaar met Henri doorgepaft!!! Voor een deel hou ik die dan ook aansprakelijk voor het overlijden van Henri. Daarom is er volgens mij bij nader inzien geen enkele reden om die te condoleren. Mijn condoleance heb ik derhalve met volle overtuiging en in niet mis te verstane bewoordingen ingetrokken.
Zie ook: Steeds meer mensen kiezen voor stille crematie en in memoriam Henri Castermans
Henri Castermans (1950-2023), R.I.P.
PS 21 augustus 2024 las ik op nu.nl het volgende bericht: ‘Wens Alain Delon genegeerd: hond blijft leven en wordt niet met hem begraven’. De Franse filmster Alain Delon (1935-2024) was dol op zijn 10-jarige Mechelse herder Loubo en het was zijn wens om de hond te laten inslapen en vervolgens in zijn armen in het graf te leggen. Ik vind het volstrekt egoïstisch van Alain Delon om een gezonde hond om deze reden te laten inslapen. Zijn nabestaanden hebben zijn wens gelukkig genegeerd en zijn dochter heeft dat bevestigd aan de Foundation Brigitte Bardot, die zich inzet voor dierenrechten. Ik ben van mening dat je zo veel mogelijk rekening moet houden met de wensen van een overledene, maar als bepaalde wensen echt te ver gaan, mag je weigeren om die in te willigen. Zeg eventueel tegen de dierbare wanneer hij nog leeft, dat je zijn wensen zult inwilligen om nare toestanden te vermijden, maar doe het uiteindelijk niet. Sommigen zien dit als verraad, maar ik niet.